Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Spotkanie w Dyskusyjnym Klubie Książki – relacja z Filii nr 10

Spotkanie w Dyskusyjnym Klubie Książki – relacja z Filii nr 10

8 listopada 2018 r. w Filii nr 10 WiMBP w Rzeszowie odbyło się kolejne spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki. Tym razem rozmowy toczyły się wokół książki Anny Kamińskiej – „Wanda. Opowieść o sile życia i śmierci. Historia Wandy Rutkiewcz”. Emocjonująca opowieść o nieprzeciętnej kobiecie, ukazana w mistrzowski sposób przez autorkę biografii Wandy Rutkiewicz, roznieciła interesującą dyskusję. Klubowicze podczas spotkania również podzielili się spostrzeżeniami i ciekawostkami związanymi z tematyką omawianej lektury. Książkę jednomyślnie oceniono bardzo wysoko.

Maria Jamróg
 

Anna Kamińska „Wanda. Opowieść o sile życia i śmierci. Historia Wandy Rutkiewicz”

Poznając pasjonującą historię najsławniejszej polskiej himalaistki trafiamy do Łańcuta i w jego okolice. Dzięki wnikliwej pracy reporterskiej Anny Kamińskiej dowiadujemy się, że babcią Wandy Rutkiewicz była pochodząca z Łąki Ewa Miś, zaś dziadek, Władysław Błaszkiewicz, w latach 1912/1913 – 1933/1934 uczył historii i geografii w Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Łańcucie. Ojciec Wandy – Zbigniew Błaszkiewicz, figuruje wśród absolwentów tej szkoły w roku 1928. Rodzice Wandy, po repatriacji z terenów dzisiejszej Litwy, mieszkali przez jakiś czas w willi na Wisielówce w Łańcucie, skąd wyjechali do Wrocławia. Tam Wanda przeszła kolejne szczeble edukacji, tam też po studiach podjęła pracę zawodową. Z rozmów autorki z koleżankami poznajemy Wandę jako nastolatkę, która mimo trudnej sytuacji rodzinnej,…„miała ambicję, by ciągle więcej, lepiej, najlepiej.… Z pewnością wszystko, co osiągnęła, zawdzięcza tylko i wyłącznie sobie, bo wyszła z domu, w którym było biednie.” Wanda była harcerką, w szkole średniej i na studiach trenowała siatkówkę, którą z czasem porzuciła na rzecz wspinaczki. Była niezwykle zdyscyplinowana, po dramatycznej śmierci brata i odejściu ojca, to ona praktycznie stała się głową rodziny i podporą dla matki i młodszego rodzeństwa. Jednak nade wszystko pociągały ją góry. Wybierała coraz bardziej ambitne cele, miała niesamowity dar zjednywania sponsorów do wspierania kolejnych, jakże kosztownych wypraw. Dzisiaj dostępność paszportu, obcej waluty, profesjonalnego sprzętu to „normalka”. W latach 60., 70. i 80. każdy wyjazd na wspinaczkę w Alpy, do Skandynawii czy później w Himalaje wymagał nie lada charakteru, zwłaszcza dla kobiety. To ostatnie uwarunkowanie daje się wyczuć w wielu opisanych przez A. Kamińską sytuacjach, kiedy mężczyźni deklarują, że wysokie góry nie są dla kobiet. Widać to wyraźnie, gdy po zdobyciu w 1978 Mount Everest jako pierwsza Europejka, odpowiada dziennikarzom: …„- mężczyźni baczyli, by ich jedynaczka miała nie mniejsze obowiązki. Drażnił ich chyba nieco fakt, że kobieta jest w stanie znieść to, co z trudem znosili silni i młodzi mężczyźni." Jak pisze autorka, Wanda Rutkiewicz była kobietą, która wyprzedziła polskich mężczyzn w zdobyciu „Dachu Świata”, stała się także konkurencją dla liderów wypraw wysokogórskich - Andrzeja Zawady i Janusza Kurczaba. Pewne echa tej konkurencji można znaleźć w sytuacji, jaka powstała po wejściu Wandy Rutkiewicz na Annapurnę, kiedy to długo kwestionowano zdobycie przez nią tego szczytu.
 

Ze stron książki Anny Kamińskiej wyłania się postać kobiety niezwykle silnej emocjonalnie i fizycznie, upartej i ambitnej. Jednak i ją załamują kolejne tragedie: dramatyczna śmierć starszego brata, odejście ojca od rodziny a potem jego morderstwo w Łańcucie, wreszcie śmierć w górach kolejnych przyjaciół, w tym mężczyzny, którego pokochała i z którym zamierzała spędzić resztę życia. Mimo przeszkód, wdrażała swoje kolejne pomysły, jak chociażby wysokogórskie wyprawy samych kobiet. Do historii himalaizmu przeszła jej wyprawa w góry Karakorum w 1982, kiedy zorganizowała wyprawę kobiecą na K2, w której uczestniczyła, poruszając się o kulach 120 km po lodowcu!
 

Z biegiem czasu Wanda zdaje sobie sprawę z pojawiających się ograniczeń wiekowych i próbuje znaleźć inną pasję – wyścigi samochodowe. Jednak jest zbyt uzależniona od gór. Koniecznie chce pójść w ślady Reinholda Messnera, który jako pierwszy człowiek zdobył Koronę Himalajów i Karakorum – wszystkie czternaście ośmiotysięczników świata, co zajęło mu 16 lat. Wanda zaplanowała pójść w jego ślady, także z pomysłem zorganizowania muzeum górskiego. Niestety, w 1992 z góry Kanczendzonga nie wróciła …
 

Dzisiaj, kiedy moda na alpinizm i himalaizm nie gaśnie, a wspinaczki w górach wysokich opanowuje komercja, gorąco polecam lekturę książki, która w niezwykle interesujący sposób ukazuje drogę nieco chyba zapomnianej kobiety z małej kresowej miejscowości dosłownie na szczyty świata.

Maria Suchy

R. Messner, pierwszy zdobywca Korony Himalajów i Karakorum, mówił o niej: Wanda była nie tylko największą himalaistką swoich czasów. Zdołała w pełni zaistnieć obok słynnych polskich mężczyzn - wybitnych wspinaczy, którzy przez dziesięciolecia wyznaczali szlak zdobywania ośmiotysięczników. I to jako kobieta! Wandzie należy się także wielki szacunek za jej idee, jej dalekowzroczność oraz za odwagę, aby iść swoją własną drogą.
 

Wanda Rutkiewicz jest autorką i współautorką książek. Za swoje osiągnięcia była wielokrotnie nagradzana m.in. siedmiokrotnie medalem Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a także pakistańskim orderem Sitara-e Imtiaz i belgijskim Medalem Zasługi Króla Alberta I.

Kilka miesięcy później Wanda odnosi swój największy sukces. 16 października 1978 jako pierwszy Polak i Europejka, trzecia kobieta w ogóle staje na najwyższym szczycie Ziemi - Mount Evereście (8848 m n.p.m.).

W 1986 roku jako pierwsza kobieta i pierwszy Polak wchodzi na swój upragniony K2 (8611 m n.p.m.). W 1987 roku z R. Wareckim jako pierwsi Polacy zdobywają Sziszapangmę (8013 m n.p.m.). Gasherbrum II (8035 m n.p.m.) zdobywa w 1989 roku, a rok później staje na najwyższym z grupy siedmiu Gasherbrumów - Gasherbrumie I (8068 m n.p.m.). Kolejne dwa ośmiotysięczniki Czo Oju i Annapurnę osiąga podczas samotnej wspinaczki. Oba zdobywa w 1991 roku. Jej podbój Korony Himalajów i Karakorum zakończyła wyprawa na trzeci szczyt Ziemi - Kanczendzongę (8586 m n.p.m.) - z którego już nie wróciła.

„Dobry Bóg tak chciał, że tego samego dnia weszliśmy tak wysoko” – powie Jan Paweł II pierwszej polskiej zdobywczyni Mount Everestu. 16 października 1978 r. Wanda Rutkiewicz stanęła na szczycie świata.

------------------------------------------------------------------------

GALERIA