Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości - relacja z Filii nr 17

100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości

- relacja z Filii nr 17

29 czerwca 2018 r. w czerwcowe przedpołudnie spotkały się Panie należące do Klubu „Książki Dobrej na Wszystko”, aby porozmawiać o książkach, których akcja toczy się podczas odzyskiwania przez Polskę niepodległości, w 1918 r. W ten sposób Filia nr 17 wpisuje się w obchody 100-lecia odzyskania przez nasz kraj niepodległości.

Pierwszą z proponowanych pozycji, których akcja toczy się w 1918 r., jest powieść Wiesławy Maciejak „A życie się toczy”. Fabuła rozpoczyna się w 1890, kiedy dziedzic Wólki Podleśnej Kazimierz Bilski nawiązuje co prawda krótkotrwałe romanse. Pierwszy ze swoją poddaną, wdową Józefową, a drugi z Anielą, kuzynką proboszcza. Owocem zabawy pana Kazimierza są dwie córki: Marianna i Julia. Dziewczynki żyją w innym świecie, Marianna nie zna swojego ojca nawet z imienia, nie czuje matczynej miłości. Julia za swojego ojca uważa męża Anieli-Wacława Pejskiego. Waleria, aby nie być narażona na kolejne kontakty z dziedzicem Bilskim, ucieka do swojej siostry w Skierniewicach. Przez całe życie boryka się z biedą i bardzo srogo traktuje swoją córkę. Prawdę o swoim pochodzeniu Mania odkrywa dopiero z chwilą śmierci siostry matki, a i Julia w podobnych okolicznościach dowiaduje się skąd ma swoje korzenie. Marianna jako nastoletnia dziewczyna zakochuje się w Wojtku, który niestety zostaje poborowym w wojsku. Czas jej dojrzewania przypada na lata I Wojny Światowej oraz odzyskania niepodległości przez Polskę. Marianna dwukrotnie zostaje wdową, kilkukrotnie umierają jej maleńcy synowie, a mimo to dożywa wieku sędziwego, a nawet na krótką chwilę poznaje swoją przyrodnią siostrę-Julię, która w czasie II Wojny Światowej uciekła z wnukiem z Warszawy. Marianna, po śmierci Julii a do czasu pojawienia się Emilii, wychowuje Jana - wnuka Julii. Jan jako dorosły człowiek poślubia wnuczkę Marianny. Dzieje potomków Kazimierza Bilskiego, zarówno z małżeńskiego jak i z nieprawego łoża, są ze sobą ściśle powiązane. Wspaniała saga rodzinna, ukazująca losy wielu pokoleń dwóch rodzin na przestrzeni dwóch wieków. Książka godna polecenia.

Drugą powieścią, której akcja toczy się we wspomnianym okresie, jest „Dziedzictwo” Krystyny Januszewskiej. Na kartach powieści została opisana historia dziadka pisarki, który jako młody chłopak walczył o lepsze życie w czasach niewoli. Pisarka z ogromną wrażliwością i szacunkiem dla losów swoich przodków przedstawia ich historię. Jan Kuśmierczyk jako młody chłopak poślubia Weronikę Dąbek. Żyją bardzo szczęśliwie, mają 2. córki, budują nowy dom, mają urodzajne pola, ale jak to w życiu bywa szczęście miesza się z niepowodzeniem; choroba odbiera mu żonę. Jan zostaje sam z małymi dziećmi. Żona przed śmiercią prosi go, aby poślubił jej kuzynkę Wiktorię. Powraca ład i zadowolenie do domu Kuśmierczyków. Niestety zawirowania historyczne sprawiają, że Jan chcąc zabezpieczyć byt swojej powiększające się rodziny, wyjeżdża wraz z innymi mieszkańcami wsi na Polesie nad Prypecią, gdzie powstaje polska Kolonia Krymno, następnie ściąga do siebie swoją rodzinę.

Kolejną sagą wartą przeczytania jest „Stulecie winnych” Ałbeny Grabowskiej. Akcja powieści rozpoczyna się w 1914 r., kiedy to Katarzyna Winna umiera w trakcie porodu bliźniaczek. Stanisław po śmierci żony nie umie znaleźć się w otaczające rzeczywistości, czuje że nie będzie potrafił zajmować się córkami – Manią i Anną. Pogrąża się w rozpaczy po śmierci żony. Z pomocą przychodzi mu matka, która wraz z mężem Antonim przeprowadza się do syna.

I Wojna Światowa jest trudnym przeżyciem dla rodzinny Winnych, wielu członków rodziny umiera w trakcie działań wojennych lub w wyniku epidemii grypy hiszpanki. Anna Winna przez całe życie czuje się odpowiedzialna za śmierć matki, gdyż to po jej urodzeniu Katarzyna umarła. Dziewczynki dorastają, ale nie jest to czas szczęśliwy, gdyż dużymi krokami zbliża się kolejna zawierucha wojenna, nastaje 1 września 1945 r. Piękna epicka opowieść o kolejnej rodzinie uwikłanej we własną historię, w historię pana dziedzica, a przede wszystkim w stuletnią historię narodu polskiego. Trzy tomy sagi, ale jakiej sagi? Niezwykłej.

Krystyna Maczuga-Długosz

-------------------------------------------------------