Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Lustro życia - rozmowa o „Służących” K. Stockett - Spotkanie DKK dla młodzieży - Filia nr 5

Lustro życia - rozmowa o „Służących” K. Stockett
- Spotkanie DKK dla młodzieży - Filia nr 5.

Przed styczniowym spotkaniem zastanawiałam się, jak je poprowadzić - innymi słowy jak rozmawiać z młodzieżą o książce, którą ciągle mam jeszcze głęboko w duszy. Ale jak się okazało nie tylko mnie zapadła w pamięć. Licealiści podobnie jak ja - bardzo emocjonalnie przeżyli spotkanie z powieścią Kathryn Stockett.

Pasjonujące okazały się realia życia czarnoskórych i białych mieszkańców Jackson w Missisipi w latach ’60 XX wieku, a więc segregacja rasowa i walka głównie ideowa o zmianę nastawienia ludzi żyjących obok siebie, a podzielonych przez uprzedzenia z racji koloru skóry. Ale czy powieść tę warto czytać tylko ze względu na tło historyczno-społeczne? Co daje nam poznanie punktu widzenia dwóch czarnych służących i białej dziewczyny piszącej książkę o czarnych pomocach domowych?

Czytając o służących, które dzień w dzień w różnych okolicznościach towarzyszą swym białym pracodawcom, sprzątając ich domy, wychowując dzieci, przyrządzając posiłki przyglądamy się swojemu życiu, swojej rodzinie. Jakby, pomijając kwestię segregacji rasowej, autorka pytała każdego z nas: Czy szanujesz swoich bliskich? Czy traktujesz ich serdecznie czy arogancko? Czy dostrzegasz ich uczucia czy tratujesz ich przedmiotowo? ….

Wreszcie, czy dzielisz ludzi na kategorie czy nie? Czy inność, odmienność nie tyko spowodowana rasą, ale sposobem myślenia, ubierania się wpływa na twój stosunek do nich?

Brak prawa zapewniającego godną egzystencję czarnoskórym w połowie XX wieku, na południu USA bulwersuje odbiorcę, szczególnie młodego, tak bardzo wyczulonego na krzywdę i niesprawiedliwość. Za to odwaga, którą wykazały trzy mieszkanki stanu Missisipi, ryzykując własne życie w celu zniesienia dyskryminacji rasowej wzbudza podziw i szacunek czytelnika.

Akcja powieści obejmuje okres dwóch lat. Przez ten czas, w Jackson prawo dzielące białych i czarnych uległo ewolucji. Afroamerykanie, za sprawą ruchów na rzecz zniesienia dyskryminacji rasowej mogli np. wypożyczać książki z biblioteki dla białych, wcześniej literaturę wybierali z niewielkiego księgozbioru książnicy dla czarnych… Zmienił się światopogląd obywateli Missisipi. Kathryn Stockett swym debiutem pisarskim przypomina, iż warto poświęcać się dla słusznej idei, bo odwaga w działaniu jednostki zmienia los ogółu.

Służące to mądra i wartościowa książka. Od pierwszej do ostatniej strony trzyma w napięciu, zaś otwarte zakończenie mimo przykrych wydarzeń w życiu bohaterów zostawia odbiorcom nadzieję, na zwycięstwo niepopularnego dziś dobra. Kiedy białe panie w Jackson, czytają książkę o sobie, o tym jak ich widzą czarne służące, te które są bystre dostrzegają analogie. Ciekawe jak Ci, którzy bywają w naszych domach postrzegają nas? Lektura „Służących” to jeszcze jeden przykład na to, że literatura jest trochę jak lustro. Czytelnik w postaciach widzi przecież część siebie.

oprac. Aldona Wiśniowska

 --------------------------------------------------------------------------

GALERIA