Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

I DYWIZJA PANCERNA GEN. STANISŁAWA MACZKA - prelekcja w Filii nr 7

„PIERWSZA PANCERNA. ŻOŁNIERZE GEN. STANISŁAWA MACZKA”

 Prelekcja Rafała Kocoła z Muzeum Okręgowego w Rzeszowie w Filii nr 7

             W dniu 22 listopada 2012 r. uczniowie Kl. III a z Gimnazjum Nr 11 w Rzeszowie (wych. p. Monika Skiba i p. M. Uchman) wysłuchali prelekcji pana Rafała Kocoła z Muzeum Okręgowego w Rzeszowie o Gen. Stanisławie Maczku i jego żołnierzach. Szczególna pamięć należy się właśnie tej Dywizji, gdyż w tym roku obchodziliśmy 70’ lecie jej powstania, a swoje początki miała również w Rzeszowie.

1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka chociaż została sformowana rozkazem Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego w lutym 1942 r., to jej fundamentem była 10 Brygada Kawalerii - jednostka, która walczyła pod tym samym dowództwem w kampanii wrześniowej.

Po przegranej roku 1939 część żołnierzy z dowódcą, różnymi konspiracyjnymi ścieżkami trafiła do Francji, gdzie organizowano złożone z ochotników oddziały Wojska Polskiego. Tam utworzono 10 Brygadę Pancerną, która po klęsce Francji w 1940 r. została ewakuowana do Wielkiej Brytanii. W ten sposób na ziemi szkockiej powstała wielka polska jednostka – „Pierwsza Pancerna”. 16 tys. ludzi, prawie 400 czołgów, ponad 5000 pojazdów innego typu, prawie 500 dział  wyruszyło w 1944 na drugą stronę kanału La Manche biorąc udział w operacji „Overlord”. Szlak bojowy polskich pancerniaków rozpoczął się dość znaną bitwą pod Falaise gdzie „Niemcy byli jakby w butelce, a polska dywizja była korkiem, którym ich w niej zamknęliśmy” (marszałek B. L. Montgomery). Później były m.in. zmagania w Belgii pod Ypres i Tielt, walki o holenderską Bredę i nad rzeką Mozą.

Żołnierze gen. St. Maczka zakończyli działania bojowe pod Wilhelmshaven zdobywając bazę  niemieckiej marynarki wojennej. Dywizja została rozformowana w 1947 r. przy czym wielu żołnierzy nie wróciło już do Ojczyzny. Los tułacza spotkał również gen. Maczka, któremu władze komunistyczne odebrały polskie obywatelstwo.

                                                                              Rafał Kocoł

Młodzież z zainteresowaniem słuchała wykładu uzupełnionego prezentacją multimedialną o I Dywizji Pancernej i jej twórcy Gen. St. Maczku z ciekawymi, do tej pory nieznanymi dla wielu młodych ludzi,  zdjęciami obrazującymi ten okres II wojny światowej.

Dziękujemy panu Rafałowi Kocołowi z Muzeum Okręgowego w Rzeszowie za przygotowanie prelekcji na wspomniany temat.

                                                                Anna Kurowska