Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Wycieczka do Wieliczki w ramach Dyskusyjnego Klubu Książki - relacja

Wycieczka do Wieliczki w ramach Dyskusyjnego Klubu Książki

24. sierpnia  2019 r. członkinie Dyskusyjnego Klubu Książki działającego przy Punkcie bibliotecznym Filii nr 9 wybrały się na wycieczkę do kopalni soli w Wieliczce. Wycieczka została zorganizowana przez Panią Krystynę Maczugę –Długosz, za co serdecznie dziękujemy. Bardzo chciałyśmy zwiedzić kopalnię, gdyż jest to jeden z najcenniejszych zabytków kultury materialnej i duchowej na ziemiach polskich. Warto zaznaczyć, że rocznie jest odwiedzany przez ponad milion turystów z całego świata.

Naszą trasę turystyczną rozpoczęłyśmy od pokonania 800 schodów i zejścia na głębokość 135 m pod ziemię. Początek zwiedzania kopalni miał miejsce w szybie Daniłowicza, gdzie poznałyśmy naszego przewodnika, który podczas wspólnej wędrówki przedstawił nam historię i wiele ciekawostek na temat kopalni. Turyści mają do wyboru oprócz zwykłej trasy górniczej, także szlak pielgrzymkowy, trasę o większym stopniu trudności, a także trasę przygotowaną specjalnie dla dzieci.

Kopalnia, która tak naprawdę tworzy podziemne miasto położone jest na 9 poziomach. Jest jednym z nielicznych obiektów górniczych na świecie, który funkcjonuje od czasów średniowiecznych. Początki pozyskiwania soli na terenie Wieliczki wiążą się z eksploatacją „źródeł solnych”, czyli samoistnych na tym obszarze wpływów solanki. Warto podkreślić także, że kopalnię cechuje unikalny mikroklimat, na który składa się duża wilgotność oraz zawartość chlorku sodu, a także potasu, magnezu i wapnia. Wszystko to sprawia, że w komorze Jezioro Wessel organizowane są turnusy rehabilitacyjne dla osób ze schorzeniami górnych dróg oddechowych.

Przemierzając korytarze kopalni zwiedziłyśmy m.in. Komorę Mikołaja Kopernika. Powstała ona przed 1785 r. dzięki eksploatacji brył soli zielnej. Znajduje się w niej rzeźba solna przedstawiająca Mikołaja Kopernika, który najprawdopodobniej był gościem wielickiej kopalni. Kolejną kaplicą była Kaplica św. Antoniego. Wykonano ją w stylu barokowym, a składa się z prezbiterium, nawy oraz przedsionka, w której znajduje się ambona. Prawej stronie ołtarza towarzyszy rzeźbione wyobrażenie Męki Pańskiej z klęczącymi świętymi – Marią Magdaleną i Janem.

Zwiedziłyśmy także Komorę Pieskową Skałę. W komorze tej zaprezentowano różne urządzenia służące do transportu pionowego. Przewodnik opowiadał nam o ciężkiej pracy górników, ich narzędziach i zwyczajach. Górnicy byli bardzo pobożni, stąd do dziś zwyczaj, by pozdrawiać się słowami „Szczęść Boże”. Swą pracę rozpoczynali od uczestnictwa we mszy św., a podczas niej często śpiewali.

W Podszybie Kunegunda mogłyśmy zaobserwować liczne formy wtórnej krystalizacji soli. Są to stalaktyty i stalagmity. Znajdują się tu również liczne figurki krasnoludków w pozach dawnych górników, np. nosiczy czy wozaków.

Zwiedziłyśmy również Kaplicę św. Krzyża. Komora, w której umieszczono kaplicę pochodzi z XIX w. W jej wnętrzu znajdują się dwie pochodzące z XVII w. barokowe figury drewniane. W ołtarzu głównym natomiast podziwiałyśmy rzeźby przedstawiające ukrzyżowanego Chrystusa, a po przeciwnej stronie kaplicy – Matki Boskiej Zwycięskiej.

Następnie zwiedziłyśmy największą na świecie podziemną świątynię. Jest nią Kaplica św. Kingi. Znajduje się ona 101 m pod ziemią i jest jedną z największych atrakcji wielickiej kopalni. Posadzka świątyni jest wyrzeźbiona w jednolitej solnej bryle, a żyrandole wykonane są z solnych kryształów. W kaplicy znajdują się płaskorzeźby ilustrujące wydarzenia z kart Nowego Testamentu, m.in. Ucieczka do Egiptu, Dwunastoletni Chrystus nauczający w świątyni, czy Ostatnia Wieczerza, a także ponad stuletnia szopka. Ołtarz główny wykonany przez górnika Józefa Markowskiego składa się z rzeźby głównej- św. Kingi oraz dwóch bocznych – św. Józefa oraz św. Klemensa. Natomiast od 1999 r. w kaplicy znajduje się solny pomnik Jana Pawła II, dłuta górnika rzeźbiarza Stanisława Anioła. W kaplicy odbywają się msze św. z okazji imienin patronki- św. Kingi oraz św. Barbary, jak również pasterki.

Godną uwagi zwiedzania jest także komora Weimar. Nazwa jej pochodzi od miejsca zamieszkania Johana Wolfganga Goethego – jednego z pierwszych gości wielickiej kopalni, którego figura znajduje się u wejścia do komory. Wewnątrz komory można zobaczyć również figurę Skarbnika- dobrego ducha kopalni oraz wagonik z solą. W latach 60. XX w. dół komory zalano solanką, co spowodowało powstanie jeziorka. Wybudowano także pomost widokowy, galerie i schody.

Kolejna komora, jaką udało nam się zobaczyć, to Komora Józefa Piłsudskiego, która powstała w XIX w. Dzieli się ona na dwa wyrobiska połączone tunelem. W XIX w. nad brzegiem jeziora ustawiono rzeźbę przedstawiającą patrona tonących -św. Jana Nepomucena, a od 1997 r.

w komorze znajduje się pomnik Marszałka Polski, autorstwa Stanisława Anioła.

Na końcu chętni mogli zwiedzać także Muzeum Żup Krakowskich. Zbiory zgromadzone w 14 komorach przedstawiają nie tylko losy kopalni, narzędzia i urządzenia służące do wydobycia i transportu soli, ale także historię całego miasta. W pierwszej komorze można obejrzeć geologię złóż solnych, m.in. duże przejrzyste monokryształy będące świadectwem kreatywnych możliwości przyrody. W kolejnej komorze wyeksponowano natomiast urządzenia i sprzęt do transportu pionowego. Dominuje w niej kierat konny z XVIII w. Następnie oglądaliśmy obiekty związane z warzelnictwem soli i odwadnianiem kopalni, a także dawne urządzenia i sprzęt górniczy, m.in. drewnianą gaśnicę, czy cebrzyk na wodę. W centralnej części znajduje się obraz Jana Matejki przedstawiający zjazd żupnika i góromistrza do płonącej kopalni w 1510 r. Przedstawiano tu także urządzenia transportowe napędzane siłą ludzkich mięśni, np. kołowrót karbowo-kołowy. Do prostych prac górnicy używali narzędzi z żelaza, kilofków, młotków oraz klinów. Do końca XIX w. produkowano sól w formie walców zwanych bałwanami, a drobną sól jako produkt uboczny pakowano do beczek. W Komorze Marii Teresy II można podziwiać portrety wybitnych osób, które odwiedziły kopalnię, m.in. Staszica, Goethego, Chopina, czy Karola Wojtyły. Znajdują się tam także wizerunki polskich królów i cesarzy państw ościennych, co dowodzi znacznej rangi kopalni jako atrakcji turystycznej. W Komorze Miejskiej natomiast przedstawione są dzieje miasta górniczego Wieliczki od czasów schyłkowego paleolitu do czasów dzisiejszych. Centralne miejsce zajmuje tu makieta Wieliczki wykonana bardzo precyzyjnie i fachowo, przedstawiająca z ogromną dbałością o szczegóły całe miasto i okoliczne zabudowania z lat 1631-1638.

Serdecznie dziękujemy naszym przewodnikom za przybliżenie nam historii kopalni w Wieliczce.

Monika Samolewicz

--------------------------------------------------------------------

GALERIA