Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

„13 Powodów" Jay Ashera oraz „451° Fahrenheita” Raymonda Bradbury w Dyskusyjnym Klubie Książki – relacja

„13 Powodów" Jay Ashera  oraz „451° Fahrenheita” Raymonda Bradbury

w Dyskusyjnym Klubie Książki – relacja z Oddziału dla Dzieci i Młodzieży

„451° Fahrenheita” to najsłynniejsza powieść Raymonda Bradbury, amerykańskiego pisarza, należącego do czołówki światowych twórców fantastyki. W 1954 r. powieść otrzymała nagrodę Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury, a w 2004 r. nagrodę Retro Hugo. Autor mocno wyprzedził swoje czasy, pokazując dystopijny świat, w którym czytanie książek i krytyczne myślenie są zakazane. Główny bohater, Guy Montag, jest strażakiem. Jego praca polega na paleniu książek, których posiadanie jest nielegalne. Montag mieszka wraz z żoną, która praktycznie przez całą dobę bierze udział w reality show, będącym główną rozrywką ludzi. W ponurych domach, wystrój wnętrz stanowią w większości ogromne monitory, a telewizja wypełnia wolny czas wszystkim. Pewnego dnia Montag spotyka Clarisse, która zasiewa w nim ziarno ciekawości i dociekliwość. Strażak zaczyna myśleć i inaczej spoglądać na dotychczasowe życie, dostrzega też, że coś jest nie tak z kierunkiem w jakim podąża świat i ludzkość. Zaczyna czytać i gromadzić książki…

Powieść jest objętościowo niewielka, lecz kryje w sobie niezwykle bogatą treść. Poznajemy świat, w którym indywidualizm postrzegany jest jako coś złego, samodzielne myślenie, odkrywanie i tworzenie jest niepożądane, a z kolei analfabetyzm jest normą. USA toczą wyniszczającą wojnę, jednakże naród nie zdaje sobie z tego sprawy, bo media nie pokazują prawdziwego obrazu sytuacji. Społeczeństwo jest całkowicie zmanipulowane przez media i władze. Ludzie wyprani są z uczuć wyższych, nie dbają o rodzinę i nie potrafią rozmawiać o niczym innym jak tylko reality show. Dzieci w szkołach cofają się w rozwoju, ponieważ uczą się tylko z filmów. Liczy się tylko to, co szybkie i efektowne, a przy tym nie wymagające myślenia. Jest to dość przerażająca wizja świata, w którym ludzkość ulega stopniowej degradacji. Ludzie dali się omamić, żyją w systemie totalitarnym w ułudzie szczęścia i dobrobytu, tylko dlatego że w którymś momencie stracili czujność i pozwolili na odebranie swojej wolnej woli. To telewizja i media są narzędziem indoktrynacji, niemyślących niepytających i niezastanawiających się głupców. Książki stanowią symbol i narzędzie do myślenia, zadawania pytań szukania odpowiedzi i w efekcie rozwoju intelektualnego człowieka, dlatego muszą zostać wyeliminowane. W państwie totalitarnym nie ma miejsca na choćby nawet zalążek jakiejkolwiek wolnej myśli, aby nie przerodziła się ideę – podstawę buntu.

Powieść spodobała się Klubowiczom. Młodzież zauważyła uderzające podobieństwo do współczesnego świata, który tak pędzi do przodu, że giniemy już w szumie, w nadmiarze informacji, które nie zawsze są prawdziwe. Jest to swego rodzaju ostrzeżenie przed zagrożeniami jakie niesie ze sobą zatracenie się w dobrobycie i konformizm.

Druga książka, którą przeczytali Klubowicze to „13 Powodów" Jay Ashera.

Clay Jensen po powrocie ze szkoły znajduje przed swoimi drzwiami paczkę. W środku odkrywa taśmy magnetofonowe, które nagrała  Hannah - dziewczyny z jego szkoły, która dwa tygodnie wcześniej popełniła samobójstwo. Na taśmach Hannah podaje trzynaście powodów, dla których zdecydowała się odebrać sobie życie - a Clay jest jednym z nich. Trzynaście taśm i tyle samo osób, których czyny, bądź zaniechania, pchnęły Hannah do targnięcia się na własne życie. Niestety nie można już zmienić przeszłości, teraz Clay musi zmierzyć się z tym co się wydarzyło. 

Historia Hannah Baker jest zasmucająca, mimo iż powody które wymienia wydają się być nieco trywialne i przesadzone. Każdy z powodów jej śmierci stał się częścią śnieżnej kuli, która tak urosła, że pchnęła ją do samobójstwa. Jak stwierdzili Klubowicze, najbardziej przejmujące w opowieści Hannah są postawy jej kolegów i koleżanek, którzy znajdują się wśród niechlubnej trzynastki. Ich zachowanie i okrucieństwo, brak sumienia, łatwość z jaką krzywdzą innych, brak jakichkolwiek zahamowań są uderzające. Nasuwa się pytanie, gdzie podziała się moralność? Pozornie nieznaczące zachowanie jednej osoby wywołuje reakcję łańcuchową, która niesie ze sobą poważne skutki. Jak się okazuje nawet Hannah woli skryć się w cieniu i nie zareagować na przemoc i gwałt.

Książka jest bardzo przygnębiająca, ale też daje do myślenia. Uświadamia, jak ogromny wpływ mamy na siebie nawzajem. Tak z resztą było zawsze, jednak na co dzień o tym zapominamy, po prostu nie myślimy, a może powinniśmy!? Hannah była „niewidzialna” i dlatego zakończyła swoje życie, widziała siebie przez pryzmat zachowań innych osób, ale czy to jest wystarczający powód do samobójstwa? Książka cieszy się dużym powodzeniem wśród młodzieży, zapewne ze względu na problemy jakie pokazuje i ich bliskość przeciętnemu nastolatkowi. Jeżeli jednak takie powody mają być wymieniane jako przyczynek do samobójczej śmierci, to chyba autorka tak do końca nie przemyślała co chce przekazać czytelnikowi. Niemniej jednak, lektura powieści zachęciła nas do dyskusji na temat wartości życiowych i wszelkich przeszkód, które napotykamy w szkole i nie tylko. Razem z Klubowiczami stworzyliśmy własną śnieżną kulę, która po wpisaniu złych rzeczy została zniszczona, a wraz z nią odeszły negatywne emocje. Wspólnie ułożyliśmy także piramidę wartości i rzeczy, osób pozytywnych w naszym życiu, które wynoszą nas ponad to, co czasami nas dołuje.
 

Agnieszka Dworak

 ------------------------------------------------------------------