Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Remigiusz Mróz „Kasacja”.

Spotkanie DKK –

Wypożyczalnia Główna

Podczas ostatniego spotkania Dyskusyjnego Klubu Książki w Wypożyczalni Głównej rozmawiano o książce Remigiusza Mroza „Kasacja”.

Recenzje Klubowiczek:

Można by zacząć od pytania kim jest Remigiusz Mróz? Bo, jakby nie patrzeć, stał się naszym talentem literackim z zakresu polskiej kryminologii, kimś na miarę „Dobra Narodowego”. Oto młody człowiek ze stopniem naukowym doktora nauk prawnych staje się jednocześnie laureatem Nagrody Czytelników Wielkiego Kalibru za powieść „Kasacja”. Niebywałe osiągnięcia jak na nasz rodzimy rynek.

I to właśnie wspomniana „Kasacja” była tematem dyskusji podczas listopadowego spotkania DKK. To pierwszy Klubowy kontakt z kryminałem osadzonym w polskich realiach, dlatego nie omieszkałyśmy dogłębnie zanalizować rodzimych osobowości zarówno bohaterów, jak i samego autora. Ale po kolei.

Mróz zaprasza czytelnika najpierw do znanej i renomowanej kancelarii Żelazny&McVay w samym centrum Warszawy, biega z nim między boksami nowo przyjętych praktykantów i stażystów, pokazuje wewnętrzną krzątaninę świata prawniczego, by zaraz wkroczyć do zamkniętego więzienia, gdzie w izolatce o weneckich lustrach stajemy na wprost Piotra Langera – oskarżonego o zabicie dwóch osób i... stajemy się osobami przesłuchującymi go, obserwującymi jego zachowanie i mimikę, jego milczenie i obojętność, próbując ten obraz wpasować w jego czyny. Piotr Lager kontra Joanna Chyłka, zawzięta i bezkompromisowa pani adwokat oraz młody aplikant Kordian Oryński. Sprawa Langera jest o tyle trudna, o ile sam oskarżony nie wykazuje chęci współpracy ze swoimi adwokatami, opłacanymi przez Langera-seniora. Piotr bawi się prawnikami, kpi z nich i jednocześnie naigrawa się z własnej sytuacji.

Mróz stworzył bardzo wyraziste postaci. Chyłka, tytułowa bohaterka, to charyzmatyczna kobieta, pewna siebie przywódczyni, prawa ręka właścicieli kancelarii. Kordian – młodziak poznający dopiero świat prawniczy. Kormak – długoletni pracownik kancelarii, wszystkowiedzący omnibus czytający McCormack`a. I wszystko byłoby w tym kryminale idealne, gdyby nie zbyt wiele niuansów, które w ogólnej mierze przyczyniły się do naszej krytyki. Mróz nie poświęca chwili na psychologię swoich bohaterów, nie wnika w nich samych, stroni też od opisów zewnętrznych. Na dobrą sprawę Chyłkę czy Kormaka każdy czytelnik może sobie dowolnie zwizualizować. Znamy jedynie ich przyzwyczajenia czy wygląd mieszkań, reszta to dowolność interpretacji. Kolejną kwestią rażącą nas w oczy było przesłuchiwanie Langera. Autor wprowadził – według nas – zbyt komiczne przyznanie się do winy, jakby zabrakło mu pomysłu na rozwiązanie tej kwestii. Podczas dyskusji nad „Kasacją” doszło do jednoznacznie negatywnej opinii. Nie jest to powieść wielkiego formatu, nie ma w niej głębi, a tajemnice zbrodni jak szybko się pojawiają, tak szybko zostają rozwiane. Świat prawa jest brudny, skorumpowany i pełen zagadkowych spraw „zamiatanych pod dywan”. Mróz bawi się prawniczymi ustawami, szafuje znajomością prawa, co często dla czytelnika stanowi „zapychanie” stron prawniczym bełkotem. Powieść można by uszczuplić o połowę, a tym samym zyskać na jej wartości. I wiemy, jako dyskutantki, że naszym krytycznym postrzeganiem „Kasacji” bardzo ryzykujemy, bo powieść jest ceniona i wychwalana, to w końcu bestseller..., lecz ktoś musi być odważny na tyle, by powiedzieć, że Mróz wcale dobrym pisarzem nie jest.

Agnieszka Kusiak