Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Dzięki szczęściu można zostać przy życiu

10 września 2013 r. w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle odbyła się dyskusja o książce Michaela Kumpfmüllera „Wspaniałość życia: ostatnia miłość Franza Kafki”.

Według opinii klubowiczów to nieudana zbeletryzowana biografia Kafki. Autor skupił się na ostatnim roku życia autora „Procesu” i jego ostatniej miłości Dorze Diamant. Franz poznał Dorę w sanatoryjnej miejscowości Müritz i od razu ją oczarował. Była spełnieniem męskich oczekiwań wobec kobiety. Widział w niej opiekunkę i cichego wielbiciela jego talentu. „Chciałby, żeby była obok niego jak najczęściej, ale też musi być sam, zwłaszcza kiedy pisze”. Niezdecydowany, pełen wątpliwości co do własnej osoby, z masą kompleksów i bagażem toksycznej rodziny. Kafka nie walczy o relacje z Dorą. Wszelkie decyzje pozostawia losowi i…rodzinie. Uważa, że choroba zwalnia go z odpowiedzialności – powiedziała Aneta Gorgosz.
Beata Baraś uważa, że narracja nie jest przyjazna dla czytelnika. To raczej materiał na skondensowane opowiadanie. Jedynie M. Kantor i B. Tora stanęły w obronie powieści. Maria Kantor widzi także wyraźny wpływ prozy Kafki, na autora książki: Książka Michaela Kumpfmüllera napisana w stylu kafkowskim, pozwala czytelnikowi przeżywać wszystko razem z bohaterem i Dorą Diamant. W swojej wypowiedzi dodaje najbardziej rozpoznawalny cytat z książki: Jeżeli można umrzeć ze szczęścia, bez wątpienia przytrafi się to mnie, a jeśli dzięki szczęściu można zostać przy życiu, to ja zostanę.
Barbara Tora stwierdza: Chociaż wiemy dobrze czym ta historia się zakończy, to czytając powieść tak nam się udziela optymizm i wiara w lepsze życie jej bohaterów, że nie dopuszczamy do siebie myśli o tym najgorszym. Książka ta uczy nas, że o swoje szczęście trzeba walczyć do końca, bo każda przeżyta chwila jest tego warta.
 

Książka stanowi studium miłości, 40 letniego już pisarza, Franza Kafki do 25. letniej dziewczyny, żydówki. Ten pełen różnic związek (wiek, wykształcenie, stan zdrowia) da się zrozumieć poprzez ogrom miłości, która nimi zawładnęła nagle nie licząc się z ostrzeżeniami zdrowego rozsądku.
Chory na gruźlicę pisarz dla poratowania zdrowia, wyjeżdża nad morze bałtyckie. Tam spotyka przebywającą na kolonii dla dzieci żydowskich Dorę. Zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia. Po powrocie z turnusu postanawia zamieszkać w Berlinie, żeby być bliżej ukochanej. W tym celu wynajmuje mieszkanie, do którego zaprasza Dorę. Tutaj, mimo okresowych nasileń choroby, nękającej gorączki i kaszlu, udaje mu się napisać parę rzeczy. Dora jest pierwszą osoba, która zapoznaje się z treścią opowiadań. Dora czujnie obserwuje stan zdrowia ukochanego i w miarę swoich sił stara się mu pomóc. Sytuację materialną mają bardzo trudną, (była to wypadkowa dewaluacji marki jaka miała miejsce w Niemczech przed II wojną światową), co w przypadku tak ciężkiej choroby stanowi wielki problem. I gdyby nie pomoc finansowa rodziny trudno byłoby im związać koniec z końcem.
Niestety wciąż pogarszający się stan zdrowia Franza zmusza ich do opuszczenia Berlina. Najpierw wyjeżdża Franz, bo Dora musi jeszcze rozwiązać sprawy związane z jej miejscem pracy w Ognisku. Przymusową rozłąkę osładzają im listy pełne tęsknoty i nadziei na rychłe spotkanie, które urealnia się, gdy Franz otrzymuje skierowanie do sanatorium w okolicach Wiednia. Dora tam dociera i odtąd wspólnie walczą o poprawę jego zdrowia. Tam też Franz oświadcza się Dorze, co dodaje jej sił i napełnia wiarą w ich wspólne dalsze życie. Niestety, odmowa zgody na to małżeństwo przez ojca Dory i galopująco postępującą choroba, oddala od nich tę upragnioną chwilę. W niespełna rok od ich poznania, w 1924 roku, Franz umiera na rękach Dory.
Tak kończy się ten niezwykły związek dwóch istot, w którym rozpacz i szczęście splotły się ze sobą wbrew wszelkim prawom logiki. Ale jak powiedział sam Kafka ; „Jeśli można umrzeć ze szczęścia, bez wątpienia przytrafi się to mnie, a jeśli dzięki szczęściu można zostać przy życiu, to ja zostanę”. Rzeczywiście – dzięki wielkiej miłości, oddaniu i poświęceniu Dory jego życie trwało jeszcze rok i był to najszczęśliwszy okres tego życia.
Chociaż wiemy dobrze czym ta historia się zakończy, to czytając powieść tak nam się udziela optymizm i wiara w lepsze życie jej bohaterów, że nie dopuszczamy do siebie myśli o tym najgorszym. Książka ta uczy nas, że o swoje szczęście trzeba walczyć do końca, bo każda przeżyta chwila jest tego warta.

Barbara Tora
DKK MBP w Jaśle

 Czy życie jest wspaniałością? - głos w dyskusji nad książką Michaela Kumpfmüllera „Wspaniałość życia: ostatnia miłość Franza Kafki”

Książka Michaela Kumpfmüllera –„Wspaniałość życia: ostatnia miłość Franza Kafki”- jest niezwykle interesującą pozycją na naszym rynku wydawniczym. Napisana w stylu Franza Kafki zamyka jakby jego życie i twórczość. Żadna z napisanych przez Kafkę, jednego z największych pisarzy na świecie, nie została przez niego ukończona i pewnie dlatego dopiero wydana po jego śmierci. Książka Michaela Kumpfmüllera natychmiast mobilizuje czytelnika do sięgnięcia po: „Proces”, „Zamek” czy „ Amerykę”.
Kafka pisał tylko po niemiecku, a jego książki w polskim tłumaczeniu pojawiły się na naszym rynku dopiero w latach 60. ubiegłego wieku.
Franz Kafka ur. 3.VII.1883 r. w Pradze, zmarł w Kloserneuburgu w Austrii w 1924 r. Pochowany jest w Pradze. Z pochodzenia był Żydem, z wykształcenia prawnikiem, do 35 roku życia mieszkał z rodzicami. Do końca życia pozostał kawalerem. Na swojej drodze życia spotkał kilka kobiet, a ostatnią jego miłością, była Dora Diamant, która z ogromnym poświęceniem opiekowała się chorym na gruźlicę pisarzem, była z nim do końca życia i tylko wskutek sprzeciwu swojego ojca, nie mogła go poślubić. Kafka pisał prawie do końca swoich dni.
Gdy przeczyta się powieści Kafki, można zobaczyć wyraźny wpływ na sposób pisania Michaela Kumpfmüllera (prawdopodobnie zamierzony).
Franz Kafka miał niezwykle trudne życie, co wynikało z jego charakteru i choroby, jak również i ówczesnych stosunków obyczajowo-politycznych panujących w Europie. Kafka był człowiekiem życzliwym ludziom i nie wymagał wiele dla siebie. Pisał książki opierając się na faktach ze swojego życia i bardzo szczegółowo opisując realia tamtych czasów. Książka Michaela Kumpfmüllera napisana w stylu kafkowskim, pozwala czytelnikowi przeżywać wszystko razem zarówno z bohaterem jak i Dorą Diamant, ostatnią wielką miłością jego życia. Ona tak o tym mówi: Całe moje obecne życie jest nieprawdziwe, tylko jakoś się toczy, podczas gdy życie z tobą nie toczy się, ale bez wątpienia jest prawdziwe.
A Franz Kafka stwierdza - Jeżeli można umrzeć ze szczęścia, bez wątpienia przytrafi się to mnie, a jeśli dzięki szczęściu można zostać przy życiu, to ja zostanę.

Na pytanie: Czy życie jest wspaniałością, jest równie trudno odpowiedzieć, jak na zapytanie Czy powinno się pisać o świecie, czy go zmieniać? Moja odpowiedź brzmi: „Trzeba pisać o świecie, aby go zmieniać”. Ponadto, moim założeniem życiowym jest być człowiekiem uczciwym, życzliwym dla ludzi, do nich się uśmiechać. To, co napisałam w niniejszej wypowiedzi na temat książki „Wspaniałość życia”, jest ogromnym skrótem myślowym. Każdy człowiek musi sam sobie odpowiedzieć na tak trudne pytanie, ale nie musi o tym mówić innym ludziom.

Maria Kantor
DKK MBP w Jaśle