Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

W sierpniu amatorzy dobrej lektury przemyskiego DKK sięgnęli po książkę Rafała Żebrowskiego, historyka, pracownika naukowego Żydowskiego Instytutu Historycznego, a także siostrzeńca i chrzestnego syna Zbigniewa Herberta. Publikacja stanowi „zapis dziejów rodziny Herbertów i młodości Poety do roku 1945”. Autor przytacza cytat z listu, którego jest adresatem, aby pokazać czytelnikowi, jakim przejęciem napełniły Herberta narodziny syna jego siostry Haliny i jakie relacje łączyły go z siostrzeńcem „Kochany Rafale! Piszę dużymi literami, abyś mógł mnie przeczytać. Zakończyłeś właśnie miesiąc życia pełnego snu i pracowitego ssania. Przyjm tedy, mój Drogi, gratulacje i życzenia. Przybywaj na wadze i rośnij. Te pierwsze miesiące są oczywiście trochę nudne i nie dziwię się, jeśli czasem głośno narzekasz na świat w okowach pieluch. Nie mogę doczekać się chwili, kiedy będę mógł porozmawiać z Tobą o Pascalu i o ulubionych moich poetach”. To ponad sześćsetstronicowe dzieło powstało na podstawie wszelkich dostępnych materiałów, własnej pamięci i tradycji rodzinnej oraz dzięki pomocy wielu życzliwych osób. Większość jego zapisków stanowią opowieści seniorów z rodziny, na które, jak zawsze, składają się prawdy, ale również przypuszczenia i niedopowiedzenia.
 Autor wdaje się w zawiłości rodzinnej genealogii i szczegółowo ją opisuje. Przedstawia losy Herbertów jeszcze przed narodzinami pisarza. Obejmuje również dzieciństwo i wczesne lata młodzieńcze Herberta, snuje przypuszczenia np. na temat pierwszej szkolnej miłości Zbigniewa Herberta, przedstawia, związki z AK, śmierć brata Janusza czy wypadek na nartach, którego konsekwencje odczuwał do końca życia.
Jest to książka niezwykle bogata w źródła historyczne, opatrzona przypisami, indeksem osób i ilustracji. Cenne są również fragmenty poświęcone miastu Lwów, bo autor w z detalami przedstawia zakątki tego miasta. Jak również wydarzenia dotyczące okresu wojny i okupacji.
Lektura daje nam obraz tego, z jakiego podłoża i atmosfery poeta czerpał siły, inspiracje na całe swe przyszłe życie twórcze. Zostały tutaj poddane pod wątpliwość stereotypowe stwierdzenia, że wybitne dokonania artystyczne muszą wyrastać z jakiejś traumy i bolesnych doświadczeń dzieciństwa. Ta opowieść temu przeczy, pokazuje szczęśliwą rodzinę, z mnóstwem ciotek i wujków oraz bezpiecznym i pełnym miłości dzieciństwem.Lektura cenna, chociaż czytelnik może natknąć się na kolokwializmy, jak również nie oprzeć się wrażeniu, że za dużo w niej zbędnych odautorskich komentarzy, które usprawiedliwia jedynie fakt, że są wynikiem empatii wobec własnej rodziny.

K. Bednarz-Soja