Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Niezwykła opowieść o człowieku w wielorakim wymiarze - tak można podsumować dyskusję mieleckiego Dyskusyjnego Klubu Książki wokół książki Jana Karskiego "Tajne państwo". Mielecki Dyskusyjny Klub Książki - w czwartkowy wieczór (12 czerwca 2014 r.) włączył się w Trzecią Ogólnopolską Dyskusję Literacką.
Dyskusja została zorganizowana przez Instytut Książki i Fundację Edukacyjną Jana Karskiego w stulecie urodzin Jana Karskiego – najsłynniejszego kuriera Polski Walczącej.

Książka Tajne Państwo, bestseller czasu II wojny światowej, po raz pierwszy przekazała światu obraz unikalnego zjawiska, jakim było polskie państwo podziemne. Ukazała się 1944 r. w 400-tysięcznym nakładzie najpierw w USA, gdzie odniosła niebywały sukces na rynku księgarskim, później także w Anglii, Francji, Szwecji, Norwegii. Obecne wydanie ukazało się w nowym tłumaczeniu w siedemdziesiąta rocznicę premiery. Pisząc relację, autor opierał się na wciąż żywych wspomnieniach i na strzępach swoich notatek. I taki charakter ma publikacja – jest fabularyzowanym pamiętnikiem z czasów okupacji, a nie uporządkowanym i wygładzonym stylistycznie dziełem literackim.

O Karskim (wł. Jan Romuald Kozielewski) mówi się, że to „Człowiek, który mógł zmienić losy świata”. Urodzony w 1914 r. ukończył wydział prawa i studium dyplomacji oraz szkołę podchorążych w międzywojennej Polsce. Po wybuchu wojny trafił do niewoli, skąd udało mu się zbiec i podjąć działalność konspiracyjną. Ze względu na doskonałą pamięć i znajomość języków obcych powierzono mu obowiązki politycznego emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego.

W czasie jednej z misji do Francji został aresztowany przez Gestapo. Po brutalnych przesłuchaniach próbował popełnić samobójstwo obawiając się, że podczas kolejnych tortur może zdradzić Niemcom istotne informacje o polskim Podziemiu. Odratowany, trafił do więziennego szpitala, z którego został odbity dzięki pomocy polskiego Związku Walki Zbrojnej. Kolejne misje zaniosły go do Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Jednym z jego głównych zadań było poinformowanie aliantów o tragicznej sytuacji ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką. W tym celu dwukrotnie przedostał się do warszawskiego getta. Wstrząsającą relację naocznego świadka przekazywał amerykańskim i brytyjskim politykom, dziennikarzom, artystom. Jego dramatyczne apele o ratunek dla narodu żydowskiego nie przyniosły rezultatów.

Po wojnie Jan Karski zdecydował się pozostać na emigracji w Stanach Zjednoczonych.

W ostatnich latach swojego życia Jan Karski powrócił do swojej „nieukończonej misji” odbywając szereg spotkań Ameryce, Izraelu i Polsce.

Książka stanowi cenne źródło historyczne. Jest głosem sumienia ludzi żyjących w czasach II wojny światowej.