Znakomita książka amerykańskiego historyka Douglasa Smitha Skazani opowiada o losach rosyjskiej arystokracji na przykładzie dwóch rodów - hrabiowskiej Szeremietiewów oraz książęcej Golicynów.
Książka odkrywa przed czytelnikiem świat przepychu i nędzy, bezkarnej zbrodni, będącej karą za pochodzenie i patriotyzmu, tak głębokiego, że ocierającego się o naiwność. Powieść jest niezwykle wciągająca, pełna dramatyzmu, tym większego, że rzeczywistego i osadzonego w historii Rosji od 1900 do 1945 roku.
Saga opowiada o trudnych, okrutnych czasach, jeszcze trudniejszych wyborach czy o braku wyboru i konieczności przystosowania do tego, co przynosi życie. Opisuje więzienia, gwałty, niepewność jutra, wszechobecną śmierć, niezłomność charakteru, wolę przetrwania, umiejętność radowania się z każdego przeżytego dnia. Każda rewolucja jest jak pożar i powódź. Jedno następuje po drugim. I nigdzie nie jest bezpiecznie.
Opowieść na bazie zebranych dokumentów i wywiadów jest godna polecenia dla wszystkich. Moim zdaniem, z powodzeniem mogłaby stać się licealną lekturą. Wzrusza, uczy i przestrzega przed tragedią, która jest udziałem całego narodu: panów i służących, chłopów i członków zmieniających się i zwalczających frakcji rządzących.
Warto przeczytać i zastanowić się nad genezą rewolucji, nad siłami nią rządzącymi, zadać sobie pytanie, czy wyzwania obecnego świata zmierzają w takim kierunku: globalizacja, państwo muzułmańskie, imigracja, bogactwo i skrajna bieda...
Włodek K.