Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Varujan Vosganian: „Księga szeptów"

30 listopada odbyło się kolejne spotkanie naszego Klubu. Tym razem dyskutowaliśmy o książce rumuńskiego pisarza Varujana Vosganiana „Księga szeptów”.

Powieść zaczyna się niewinnie: oto znajdujemy się w Fokusznach wśród mieszkających tam Ormian. Są to przeważnie starcy snujący opowieści przy mocnej kawie, a atmosfera jest niemal sielska. Jednak te opowieści szybko prowadzą nas na tereny XIX i XX-wiecznego Imperium Osmańskiego, gdzie żyli wcześniej bohaterowie książki. Ich opowieści to już nie są słodkie obrazki, a bardzo traumatyczne przeżycia, opowieści o głodzie, ciągłej wędrówce, upokorzeniu i śmierci. Na kolejnych stronach książki dowiadujemy się o bardzo bolesnej historii Ormian, ludobójstwie 1915 roku i wcześniejszych masakrach dokonywanych na tej ludności. Podczas dyskusji niektórzy klubowicze zarzucali autorowi, że rozciągnął swoją opowieść. Obrońcy książki twierdzili natomiast, że nie napisał za dużo ani o wyraz. Wszyscy dyskutanci zauważyli natomiast, że autor jest mistrzem trafnych sformułowań i uwag („Wychwytywali swoje szepty z niesłychaną zwinnością. Nawet Arsag, który był nieco przygłuchawy i wtedy gdy nie mógł przeczytać z ruchu warg prosił o powtórzenie. Ale wyszeptanych słów nigdy...O wielu rzeczach nie wolno mi było mówić, ale przede wszystkim zabroniono mi opowiadać, że u nas w domu rozmawia się czasem szeptem.”). Ormianie długo nie mogli mówić o tym co ich spotkało, a książka to próba opowiedzenia całemu światu o tej tragedii. „Księgę szeptów” można z pewnością polecić wszystkim, którzy lubią mierzyć się z wymagającą i wartościową literaturą.