Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

6 grudnia dyskutowaliśmy o powieści :”Pomruk” Jerzego J. Fąfary.

Jest to powieść biograficzna o Franciszku Chrapkiewiczu vel Francois Chapeville-światowej sławy biochemiku. Profesor Chapeville znany jest szczególnie w środowiskach naukowych Francji (profesor paryskiej Sorbony)oraz USA(Instytut Rockefellera). Kim był? Jaką drogę przeszedł zanim stał się sławny? Urodzony w Godowej ukończył szkołę podstawową i trzy klasy gimnazjum w Strzyżowie. Miał 15 lat kiedy wybuchła wojna. Pracował w niemieckiej firmie budującej tunel w Żarnowskiej Górze w Strzyżowie. Rodziców zamordowała w 1944 r. prawie na jego oczach nieznana bojówka AK. Ten ogrom nieszczęść w życiu Franciszka spowodowała zawiść sąsiedzka. Cóż złego uczynili rodzice Franka albo on sam żyjąc godnie i uczciwie że tak znęcano się nad nimi? Po wyzwoleniu został aresztowany w Krakowie przez UB i tam okrutnie torturowany podczas przesłuchań. Był inwigilowany przez prawie 40 lat. Po amnestii w 1945 r. przedostał się do Francji; dwukrotnie był emisariuszem (przewoził pieniądze oraz tajne mikrofilmy do Polski). Cudem uniknął śmierci. Później trafił do misji w Taize we Francji, ukończył weterynarię w Ecole Nationale Veterinaire Maison-Alfort. Studiował też biochemię i biologię molekularną na Sorbonie. W 1952 r. obronił doktorat z weterynarii ,a w 1960 z nauk przyrodniczych. Obywatelstwo francuskie przyjął w 1960 r. i zmienił nazwisko na Francois Chapeville. Prowadził badania nad metabolizmem związków siarki w Centrum Energii Atomowej w Saclay. W 1961 r. Fritz Lipmann zaprosił go do współpracy na Uniwersytecie Rockefellera; tu wyjaśnił mechanizm informowania tworzących się białek o tym jaka ma być struktura powstającego organizmu. Odkrycie to spowodowało przełom w dziedzinie genetyki. We Francji Franciszek znalazł się kiedy miał 22 lata. Nie znał języka ani nie mógł liczyć na niczyją pomoc. Ogromna pracowitość, intuicja i pewnie łut szczęścia sprawiły że w tej drodze przez mękę stał się profesorem Sorbony, posiadaczem dwóch doktoratów i autorem prac, które zrewolucjonizowały światową genetykę. Osiągnął niebywały sukces! Jak sam stwierdził :”Sukces przychodzi na końcu drogi, choć bywa ciernista i wyboista”. Odnalazł też szczęście w życiu osobistym. Do 1989 wszelkie informacje o profesorze były w Polsce zakazane. Autor książki J. J. Fąfara gromadził materiały do niej przez 6 lat. Powieść napisana jest doskonale, każdy znajdzie w niej coś dla siebie. Choć ściśle oparta na faktach, przesycona jest poezją tak charakterystyczną dla autora, który jest także poetą. Czy mimo tylu nieszczęść, trudnych doświadczeń profesor jest szczęśliwy? Dziś ma 93 lata i stwierdza że warto było żyć:” Dla tej chwili oderwania się od wszystkiego co ściąga w dół, warto żyć bo to jest istotą prawdziwego szczęścia”. Czytelniczki DKK w Racławówce gorąco polecają powieść J. J. Fąfary – Pomruk. Może dzięki niej postać profesora stanie się bardziej znana ?

Kolejne spotkanie odbędzie się 17 stycznia 2018 r. a tematem dyskusji będzie powieść pt.:”Wybór Marty”.

Moderator DKK- Halina Kuleta