Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

„Empuzjon”

Już dawno na spotkaniu DKK nie było tak ożywionej dyskusji, jak nad książką Olgi Tokarczuk „Empuzjon”.

Powieść przenosi nas w 1913 rok do uzdrowiska dla gruźlików Görbersdorf (dzisiejsze Sokołowsko na Dolnym Śląsku). Już określenie gatunku jako horror przyrodo-leczniczy i tytuł pierwszego rozdziału „Pensjonat dla Panów” wprowadza nas w lekkie rozbawienie i zaciekawienie. Rozbawienie przechodzi w niedowierzanie, gdy odczytujemy mizoginistyczne wypowiedzi niektórych bohaterów (których biedny Mieczyś - prawiedziewica musiał wysłuchiwać), natomiast zaciekawienie rośnie w miarę czytania. Akcja rozgrywa się na wielu płaszczyznach przenikających się nawzajem – realistycznej, fantastycznej, medycznej, filozoficznej i moralnej. A wydarzenia podkreśla pięknie opisana jesiennymi barwami gęsta przyroda.

Okazało się, że książkę przeczytałyśmy (i zrozumiałyśmy) na kilka sposobów. Część odczytała „naskórkowo” obserwując fabułę i mocno trzymając kciuki za chorego głównego bohatera Mieczysława Wojnicza, część zagłębiła się w wiele „podskórnych” fascynujących dróg prowadzących w głąb ludzkiej natury, a jeszcze inne z nas zauważyły najmocniej drogę „płciową”, która tutaj jest niejednoznaczna. Mimo tak różnych odczytań doszłyśmy do wspólnego wniosku – narrator nie lubi ….. głupich mężczyzn i ich dyskusji, z których nic konstruktywnego nie wynika (poza samozadowoleniem, które z natury swej nie jest konstruktywne).

Z pewnością jest to powieść, która zapada w umysł, nawet jeśli prawd tu nam przekazanych nie chcemy zaakceptować, ba nawet nie chcemy zauważyć.

Elżbieta Węglowska