Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Dwudziestego stycznia, w zimowy mroźny wieczór, brnąc po puszystym, białym śniegu przybyli do stalowowolskiej biblioteki pasjonaci książek, a dokładniej uczestnicy Dyskusyjnego Klubu Książki. Miłym wydarzeniem był fakt, iż do Klubu wróciły dwie panie, które ze względu na sprawy zawodowe miały roczną absencję w spotkaniach. Wszyscy klubowicze z wielką radością powitali obie Panie. Za oknem piękna zimowa aura, biały puszysty śnieg pokrył ulice naszego miasta, a w Czytelni spotkali się klubowicze, by porozmawiać o książce fińskiego pisarza Daniela Katza „Kobieta pułkownika”.

„Kobieta pułkownika” to powieść o namiętnej miłości, niespełnionych marzeniach, o okrucieństwie wojny i śladach, jakie pozostawia na ciele i duszy człowieka.

Niezwykła historia życia kryje się za każdym z bohaterów powieści, a szczególnie dotyczy losów Mavry, pułkownika Muska, HenrykaWatry i Jorge.

Mavra – to kobieta niezwykła, tajemnicza, zamknięta w sobie (na co miały zapewne wpływ wydarzenia z dzieciństwa), ale jednocześnie żywa i bardzo kobieca. Swojego męża poznaje w dramatycznych okolicznościach w czasie wojny i ten ich związek od początku jest tajemniczy.

Głównym wątkiem powieści jest tajemniczy związek pomiędzy Mavrą i Henrykiem. Piękna Mavra oczarowuje swoją osobą nauczyciela historii, co ma potem wpływ na trudne relacje zarówno z ociemniałym mężem, jak i rozkochanym Henrykiem.

„...Kobieta jest jak cień. Kiedy ją złapiesz, ucieka, a gdy ty uciekasz, ona biegnie za Tobą”

Gdy przychodzi jej wybierać między pułkownikiem a Henrykiem, zostaje przy niewidomym mężu, mówiąc: „... Boję się młodych mężczyzn, boję się i czasem ich nienawidzę. Pułkownika się nie boję, był i jest moim obrońcą i moją podporą, nie boję się z nim być, lecz on ma tysiące problemów. I do tego sam się boi. Czasem robi się zgorzkniały i przepełnia go obrzydzenie do samego siebie, wówczas potrafi być naprawdę wstrętny”

Pułkownik Musk to bohater wojenny, który stracił na służbie wzrok i zdrowie. Właśnie dla Mavry porzucił swoją rodzinę i dotychczasowe życie. Pułkownik choć ociemniały doskonale wyczuwa kolory i nastroje bliskich mu osób. Lubi rozmowy z Henrykiem, szczególnie te dotyczące historii, często jednak krytykuje nauczyciela i wytyka mu mówiąc: „...Proszę zatem uważać, aby Pan tym swoim nauczaniem historii nie uzbroił miny. Historia bowiem potrafi nagle, ni z gruszki, ni z pietruszki, wybuchnąć. Może upłynąć sześć lat, sto albo nawet sześćset, lecz prędzej czy później ta mina eksploduje”

Czy pułkownik ma na myśli tylko relacje fińsko-rosyjskie (wojna zimowa 1939 roku) ?

Henryk Watra, nauczyciel historii po przejściach, zakochuje się w kobiecie, która nigdy nie będzie należeć do niego. Godząc się z faktem, iż Mavra w ostateczności pozostanie przy mężu, opuszcza swój dom i ojczyznę i podejmuje służbę w wojskach pokojowych ONZ.

Nie można pominąć jeszcze jednej postaci w powieści Katza, a mianowicie tajemniczego Jovana, sługi pułkownika i jak się później okazuje ojca Mavre. Jovan – to postać tajemnicza, trudna, knująca intrygi, ale równocześnie mocno broniąca małżeństwa Mavry z pułkownikiem.

Powieść Daniela Katza została uznana przez klubowiczów za książkę ciekawą, pozwalającą pogłębić wiedzę na temat bałkańskiej wojny domowej. Wszyscy uznali, iż powieść „Kobieta pułkownika” powinna doczekać się ekranizacji, a rolę Jovana powinien zagrać Adam Ferency.

Barbara Nowak