Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Biblioteki coraz nowocześniejsze

Biblioteki coraz nowocześniejsze

        W ostatnich latach w bibliotekach samorządowych woj. podkarpackiego nastąpił znaczny postęp w dziedzinie komputeryzacji. Wprowadzenie do bibliotek nowoczesnych technologii komunikacyjnych, dostęp do Internetu i wysokiej klasy sprzęt informatyczny nawet w najmniejszych filiach bibliotek wiejskich – to już niemal codzienność. Postęp informatyzacji w bibliotekach publicznych Podkarpacia stał się możliwy dzięki środkom własnym (samorządowym) a także dzięki udziałowi tychże bibliotek w rozmaitych rządowych i pozarządowych projektach i programach. Nad wdrażaniem i realizacją niektórych z nich czuwała Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie, która w naszym województwie pilotuje m.in. dwa największe ogólnopolskie programy pomocowe dedykowane bibliotekom. Program Rozwoju Bibliotek - ogólnopolskie przedsięwzięcie, którego celem jest wzmocnienie potencjału bibliotek publicznych w małych miejscowościach - zagwarantował wyposażenie bibliotek w sprzęt informatyczny, cykl praktycznych szkoleń dla bibliotekarzy, wzmocnienie środowiska bibliotecznego i promocję bibliotek. Z kolei strategicznym celem koordynowanego przez WiMBP w Rzeszowie programu Biblioteka+ było przekształcenie bibliotek gminnych w nowoczesne centra dostępu do wiedzy i kultury, w ramach którego realizowano m.in. wprowadzenie jednolitego, ogólnopolskiego, centralnego systemu komputerowego MAK+ umożliwiającego zarządzanie zbiorami bibliotecznymi, wymianę informacji o księgozbiorach i wypożyczeniach pomiędzy samymi bibliotekami oraz zdalny dostęp poprzez Internet dla czytelników, internetyzację bibliotek oraz szkolenia bibliotekarzy w zakresie nowych kompetencji.

Obecnie komputeryzacja procesów bibliotecznych prowadzona jest w 369 placówkach, co stanowi 54% ogółu bibliotek. W stosunku do analogicznego okresu z roku 2010 podwoiła się liczba bibliotek wiejskich będących w trakcie komputeryzacji, ponad dwuipółkrotnie wzrosła także liczba bibliotek całkowicie skomputeryzowanych.

Automatyczną rejestrację zwrotów i wypożyczeń książek realizuje obecnie 30% podkarpackich bibliotek publicznych. Do komputeryzacji procesów bibliotecznych wykorzystywanych jest 7 różnych zautomatyzowanych systemów bibliotecznych. Najwięcej, bo aż 175 placówek wykorzystuje zintegrowany system biblioteczny SOWA, drugi wiodący w naszym województwie program biblioteczny to MAK+, który zainstalowany jest w 98 placówkach. Obydwa programy umożliwiają komunikację z innymi programami bibliotecznymi w kraju i na świecie dzięki zastosowaniu międzynarodowego standardowego formatu zapisu danych bibliograficznych MARC21. Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie jest także inicjatorem nowatorskiego w skali kraju zintegrowanego Systemu Bibliografii Regionalnej woj. podkarpackiego, polegającego na koordynacji prac bibliograficznych WiMBP w Rzeszowie z bibliotekami z terenu całego województwa. To gratka dla miłośników tradycji i historii lokalnej.

Prawie 85 % ogółu bibliotek udostępnia Internet czytelnikom. Internet, który okazał się wielkim sprzymierzeńcem bibliotek, umożliwia m.in. dostęp do elektronicznego katalogu biblioteki, dostęp do tworzonych przez biblioteki specjalistycznych baz danych a także interaktywne współistnienie biblioteki i czytelników w Sieci. Już dziś 61 bibliotek podkarpackich ma swoje profile na najbardziej popularnych portalach społecznościowych. Miarą nowoczesności i postępu w społeczeństwie informacyjnym jest nasycenie urządzeniami elektronicznymi i multimedialnymi w naszych gospodarstwach domowych, miejscach pracy czy nauki, których istnienie jest już tak pospolite, że uznajemy je za oczywiste. Dotyczy to także bibliotek – rokrocznie o kilkaset jednostek sprzętu komputerowego, rośnie liczba udostępnianych użytkownikom bibliotek  w woj. podkarpackim komputerów. Dostęp do Internetu na osobistym komputerze także przestaje być problemem – obecnie prawie 25% naszych bibliotek umożliwia bezprzewodowy dostęp do Sieci.

Lepszy dostęp do cennych zasobów kulturalnych oraz szansa na połączenie rozproszonych zbiorów bibliotek umożliwił – obecny także w bibliotekach publicznych na Podkarpaciu – rozwój techniki cyfrowej. W naszym województwie od kilku lat realizuje się z powodzeniem coraz więcej projektów digitalizacyjnych, tworzone są także biblioteki cyfrowe. Największa, Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa, działająca od pięciu lat, powstała z inicjatywy Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie. O popularności Biblioteki udostępniającej najcenniejsze zbiory biblioteczne oraz kolekcje powierzone przez inne instytucje kultury i edukacji woj. podkarpackiego świadczy ilość wyświetleń zamieszczonych publikacji –oscylująca w granicach kilkuset tysięcy rocznie. Digitalizacja zbiorów, umożliwiająca elektroniczny dostęp do unikatowych i cennych eksponatów prowadzona była w 9 bibliotekach samorządowych na Podkarpaciu, gdzie działa dodatkowo pięć innych bibliotek cyfrowych: Sanocka Biblioteka Cyfrowa, Krośnieńska Biblioteka Cyfrowa, Kolbuszowska Biblioteka Cyfrowa, Tarnobrzeska Biblioteka Cyfrowa oraz najmłodsza, Cieszanowska Biblioteka Cyfrowa.

         Przygotowała: Ewa Lelek