Nowy portal PODKARPACKIEJ BIBLIOTEKI CYFROWEJ
18-09-2011
Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa
Z satysfakcją i radością informujemy o uruchomieniu
nowego portalu Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej pod adresem www.pbc.rzeszow.pl
Powstanie portalu PBC zintegrowanego z repozytorium cyfrowym dLibra było częścią dużego projektu pod nazwą „Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa” dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013.
Głównym elementem portalu PBC jest repozytorium dokumentów cyfrowych zbudowane w oparciu o system dLibra opracowany przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe.
System dLibra pozwala na przechowywanie obiektów w dowolnych formatach np. DjVu, pdf, jako wieloplikowe strony html, nagrania audio i video. Oprogramowanie dLibra odpowiada za zarządzanie wszystkimi funkcjami biblioteki cyfrowej, aplikacjami redaktorów i administratorów PBC oraz aplikacjami czytelników. System daje duże możliwości administratorom dLibry w zakresie zarządzania prawami na wielu poziomach, kontroli dostępu do repozytorium i poszczególnych obiektów cyfrowych.
Użytkownicy Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej otrzymali różnorodne i szerokie możliwości wyszukiwania i przeglądania zdigitalizowanych książek, czasopism i gazet, grafiki, kartografii oraz innych typów dokumentów. Możliwe jest wyszukiwanie według poszczególnych elementów opisu dokumentów /tzw. metadanach/, a także w pełnych tekstach zeskanowanych wydawnictw. Można również stosować operatory logiczne oraz różnorodne indeksy. Redaktorzy tworzący zasób i administratorzy PBC dbają nie tylko o jakość umieszczanych w zasobie PBC obiektów cyfrowych, ale również o wszechstronny opis i pełną charakterystykę rzeczową dokumentów >>
przykładowy opis.
Dobrą orientację w bogatych zasobach PBC dają utworzone kolekcje cyfrowe jak „regionalia”, „czasopisma i gazety”, „galicjana”, „fotografie”, „starodruki”, „rękopisy”, „dokumenty życia społecznego” i wiele innych.
Sposobem na ciekawą prezentację bogatych zbiorów Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej są wirtualne wystawy tematyczne. W chwili obecnej prezentowane są dwie wystawy pt. „Kresy jako motyw w literaturze i sztuce” i „Historia kultury polskiej we Lwowie”, a lista cyfrowych ekspozycji będzie rozwijana.
Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa umożliwia także jednoczesne przeglądanie zasobów innych polskich bibliotek cyfrowych należących do Federacji Bibliotek Cyfrowych.
Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa współuczestniczy w Europeanie – największym europejskim repozytorium prezentującym dziedzictwo kulturowe Europy, a także w projekcie ViFaOst – Wirtualnej Bibliotece Europy Wschodniej. Zasoby PBC są również przeszukiwane przez największe wyszukiwarki internetowe.
Portal PBC posiada liczne elementy i funkcjonalności niezwykle użyteczne dla czytelników biblioteki cyfrowej. Są to m.in.:
- pomoc online – program dla użytkowników PBC, dzięki któremu istnieje możliwość uzyskania przez nich pomocy w zakresie korzystania z zasobów cyfrowych. Moduł pomocy online zapewnia osobom wizytującym portal kontakt w czasie rzeczywistym z administratorami systemu i otrzymywanie wskazówek dotyczących przeglądania repozytorium oraz podpowiedzi w kwestiach technicznych,
- newsletter – biuletyn informacyjny PBC subskrybowany przez użytkowników,
- wiadomości RSS – możliwość subskrybowania przez użytkowników najnowszych wiadomości z portalu PBC, informacji o wprowadzonych publikacjach cyfrowych, planach digitalizacyjnych konsorcjum PBC,
- FAQ – lista najczęściej zadawanych pytań z odpowiedziami udzielonymi przez administratorów systemu,
- formularze kontaktowe – pozwalają użytkownikom na kontaktowanie się z twórcami PBC przy pomocy poczty elektronicznej,
- komunikator – daje możliwość prowadzenia rozmów on-line w formie czatów,
- forum dyskusyjne – pozwala na umieszczanie postów, wymianę informacji i opinii o PBC, digitalizacji i zamieszczonych dokumentach cyfrowych,
- moduł opinii i komentarzy – system umożliwiający dodawanie komentarzy do publikowanych wiadomości w portalu PBC.
Zapraszamy do korzystania z zasobów Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej. Dla użytkowników PBC przygotowano już ponad 5.100 dokumentów, a ich liczba jest systematycznie zwiększana.
Czytelnicy PBC korzystać mogą m.in. z takich dokumentów jak:
- książki współczesne: monografie i opracowania historyczne, podręczniki i różnorodne wydawnictwa uczelniane,
- książki dawne /opublikowane do 1945 r./ m.in.: kolekcja dzieł z domowej biblioteki prof. Stanisława Pigonia, obecnie przechowywana w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego ; publikacje traktujące o Galicji Środkowej i Wschodniej ; bogaty zbiór sprawozdań szkolnych wydawanych przez gimnazja, szkoły realne, zawodowe i seminaria w Galicji ; materiały publikowane przez organizacje i stowarzyszenia galicyjskie jak sprawozdania Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”,
- listy pisarzy do krytyka teatralnego Józefa Wiśniowskiego,
- gazety i czasopisma : jest to kolekcja kilkudziesięciu tytułów prasowych z XIX i XX wieku, a wśród nich prasa rzeszowska, jarosławska, przemyska, lwowska, drohobycka, samborska,
- kolekcje pocztówek, fotografii, pism urzędowych, druków ulotnych i innych dokumentów życia społecznego.
Na uwagę czytelników zasługuje zbiór starodruków ze zbiorów WiMBP w Rzeszowie, a wśród nich dzieła m.in.: Mikołaja Reja, Macieja Miechowity, Erazma z Rotterdamu, Jana Długosza.
Do często wykorzystywanych przez czytelników PBC zbiorów należą cyfrowe kopie skorowidzów, zestawień statystycznych i spisów rejestrujących dane o urzędach, instytucjach i miejscowościach galicyjskich.
Zasoby Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej tworzone są przez 5 instytucji należących do Konsorcjum PBC, są to:
- Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie,
- Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego,
- Biblioteka Politechniki Rzeszowskiej,
- Biblioteka Akademicka Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania,
- Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie.
Projekt „Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa” ma charakter otwarty, zapraszamy do współpracy biblioteki, uczelnie, stowarzyszenia i inne instytucje zainteresowane publikowaniem zbiorów w regionalnej bibliotece cyfrowej.
PBC daje jej uczestnikom możliwości rozszerzenia dostępu do zbiorów przechowywanych lokalnie, promowania publikacji regionalnych, lokalnych i naukowych.
W ramach PBC przewidujemy współpracę z bibliotekami pedagogicznymi i muzeami na Podkarpaciu w zakresie digitalizacji wybranych kolekcji książkowych i czasopiśmienniczych.
Dzięki realizacji projektu „Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa” dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej udało się stworzyć w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rzeszowie pełną infrastrukturę sprzętowo-programową do utrzymywania i rozwoju zasobu cyfrowego.
W ramach projektu powstał system serwerowy z backupem i archiwizacją danych, którego główny punkt stanowi Centrum Przetwarzania Danych z czterema serwerami i oprogramowaniem do wirtualizacji zasobów. Serwery służą do przechowywania systematycznie powiększanego zdigitalizowanego zasobu, bezpiecznej jego archiwizacji, tworzenia kopii bezpieczeństwa, sprawnego zarządzania i administrowania biblioteką cyfrową oraz do udostępniania czytelnikom dokumentów cyfrowych i portalu PBC w sieci internetowej.
Tworzeniu zasobu cyfrowego w WiMBP w Rzeszowie służy również rozbudowana w ramach projektu Pracownia Digitalizacji. Sprzęt i oprogramowanie tam zainstalowane pozwolą prowadzić w sposób profesjonalny prace związane z digitalizacją zbiorów. Zasób sprzętowy Pracowni Digitalizacji został powiększony o 3 nowe skanery dziełowe Bookeye 4 pozwalające bezpiecznie skanować dokumenty, w tym dzieła zabytkowe i unikatowe o różnych formatach i objętości. Zakupiono także komputery z oprogramowaniem z przeznaczeniem dla administratorów i redaktorów PBC do obróbki graficznej, przetwarzania i opracowywania zasobu cyfrowego. W Pracowni zainstalowano dodatkowy serwer do archiwizacji zasobu oraz program Document Express Enterprise do masowej konwersji plików skanów.
Istotnym działaniem zrealizowanym w ramach projektu było połączenie i zintegrowanie w jedną spójną sieć informatyczną trzech ważnych punktów projektu : Centrum Przetwarzania Danych - Pracownia Digitalizacji – budynek główny przy Sokoła, gdzie funkcjonują najważniejsze instalacje informatyczne. Podstawą tak zaprojektowanej infrastruktury jest sieć światłowodowa o dużej przepustowości integrująca cały system informatyczny. W ramach projektu wykonano roboty budowlane polegające na poprowadzeniu łącza światłowodowego pomiędzy Pracownią Digitalizacji i Centrum Przetwarzania Danych do głównego węzła sieci internetowej PIONIER w budynku Politechniki Rzeszowskiej. Dzięki temu uzyskano szybkie synchroniczne łącza internetowe pozwalające przesyłać duże pakiety danych cyfrowych, sprawnie zarządzać zasobami i siecią informatyczną.
Działania związane z rozbudową Pracowni Digitalizacji, instalacją infrastruktury sprzętowo-programowej do tworzenia, przechowywania i udostępniania zasobów zdigitalizowanych były częścią projektu Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa. O innych elementach projektu i wprowadzonych w jego ramach innowacjach technologicznych w bibliotece napiszemy w osobnym artykule.
Główne prace związane z wdrożeniem infrastruktury sprzętowej oraz uruchomieniem i integracją systemów informatycznych, migracją danych cyfrowych, utworzeniem portalu Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej wykonała dla nas firma E-Service z Rzeszowa, której serdecznie dziękujemy za pełny profesjonalizm, duże zaangażowanie i dobrą współpracę w trakcie realizacji projektu.
Oprac. Bożena Janda
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007 – 2013 oraz z budżetu Samorządu Województwa Podkarpackiego.
Inwestujemy w rozwój województwa podkarpackiego.