Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie

Książka „ NAJDROŻSZA – podwójne życie Damy z gronostajem” to historia jednego z najdroższych dzieł sztuki, której poświecone było spotkanie naszego Klubu.

Autorka Katarzyna BIK – historyczka sztuki, dziennikarka ( obecnie pracuje w Muzeum Narodowym w Krakowie) skrzętnie i interesująco opisuje burzliwą drogę portretu Celiny Gallerani, kochanki Lodovica Sforzy, namalowanego przez Leonarda da Vinci. Książka jest także interesująca pod względem historycznym, biograficznym i politycznym, Lektura książki Katarzyny Bik daje możliwość poznania fascynującej historii – prowadzonej równolegle przez kilka epok – od piętnastego wieku do współczesności. Mamy także okazję poznać osobę mistrza Leonarda da Vinci na tle epoki. Ta historia jednego z najbardziej pożądanych dzieł sztuki na świecie jest nierozerwalnie związana z Polską. W 1800 roku obraz zakupiony przez syna Izabeli z Flemmingów Czartoryskiej do jej prywatnego muzeum w Puławach. Uważam , że w tym miejscu należy się parę słów poświęcić Izabeli Czartoryskiej. Znająca kilka języków, kochająca podróże i zwiedzanie, ogarnięta pasją kolekcjonerską - pozwoliło to stworzyć zbiór nie mający precedensu na ziemiach polskich. Początkowo była to kolekcja czysto artystyczna zawierająca obrazy i rzeźby. Wydarzenia historyczne w Polsce spowodowały, iż wpadła na oryginalny pomysł stworzenia muzeum polskich pamiątek historycznych, patriotycznych i narodowych. Nad wejściem do pierwszego budynku muzealnego w Polsce umieściła napis : „Przeszłość – przyszłości”. Obraz „Dama z gronostajem” w Polsce był ukrywany przed zaborcami, podczas powstania listopadowego wywieziony z kraju. Po wybuchu II wojny światowej ukrywany przed Niemcami, bowiem szczególne zainteresowanie nim wykazywał Herman Goering i Adolf Hitler. Po 1989 roku „Dama” dalej prowadzi burzliwe życie – liczne podróże zagraniczne budzą wiele kontrowersji. W 2019 roku obraz został zakupiony przez państwo polskie. Obecnie obraz tkwi zamknięty w „szklanej pułapce” w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie, podłączonej do różnych zabezpieczeń, pilnowany przez uzbrojonych strażników. W grudniu tego roku ”Dama z gronostajem” wróci do swojego poprzedniego , lecz odnowionego, pomieszczenia w pałacu. Wszystkim, którzy lubią wracać do historii serdecznie polecam tę książkę.

Irena Wojciechowska DKK przy BPGiM w Strzyżowie